Di sản văn hóa sống và phát triển bền vững: Từ cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm

Sự kiện do Cục Di sản Văn hóa (Bộ VHTTDL) và Hội đồng Anh phối hợp tổ chức nhằm chia sẻ về bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể bền vững.

Phát biểu tại hội thảo, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Lê Thị Thu Hiền nêu rõ: Di sản văn hóa phi vật thể hay "di sản sống" có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống. Di sản tạo cơ hội cho cộng đồng và cá nhân ý thức về bản sắc, sự kế tục; thúc đẩy sự gắn kết xã hội, tôn trọng sự đa dạng văn hóa và tính sáng tạo của con người; kết nối cộng đồng. Năm 2001, lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể ở Việt Nam đã được luật hóa. Năm 2005, Việt Nam là một trong 30 quốc gia thành viên sớm tham gia Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể. Tới nay, sau 18 năm tham, Việt Nam luôn nỗ lực thể hiện là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong việc thực hiện và thúc đẩy sự phát triển của Công ước tại Việt Nam.

Cũng theo bà Lê Thị Thu Hiền, di sản văn hóa phi vật thể được nắm giữ, thực hành và trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, được cộng đồng không ngừng tái tạo để thích nghi với môi trường, hình thành trong họ ý thức về bản sắc và sự kế tục, qua đó khích lệ sự tôn trọng đa dạng văn hóa, tính sáng tạo. Vì vậy, để bảo vệ "di sản sống", trước hết phải coi cộng đồng, chủ thể nắm giữ di sản là trung tâm.

Bà Dona McGowan phát biểu tại Hội thảo

Bà Dona McGowan - Giám đốc Hội đồng Anh tại Việt Nam chia sẻ: Hội đồng Anh rất vui mừng khi có cơ hội làm việc với các cộng đồng trên khắp Việt Nam trong việc bảo tồn và phát triển di sản văn hóa, với sự cộng tác của các cơ quan nhà nước cũng như các tổ chức văn hóa. Đất nước Việt Nam sở hữu một kho tàng di sản văn hóa phi vật thể, như các sản phầm thủ công truyền thống, các nghi lễ, hình thức biểu diễn nghệ thuật, và những tri thức bản địa, ăn sâu vào văn hóa dân tộc. Cùng với việc ngày càng có nhiều giá trị văn hóa được công nhận cả trong nước và quốc tế, lĩnh vực di sản văn hóa đang có những chuyển biến tích cực, có lợi cho những người thực hành và thành viên cộng đồng, những người đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển bền vững.

"Với mục tiêu khám phá sự giao thoa giữa di sản phi vật thể và phát triển bền vững tại Việt Nam, tập trung vào vai trò và sự tham gia của cộng đồng, hội thảo này là một diễn đàn mở ra thảo luận giữa những người làm chính sách, chuyên gia và những người thực hành di sản văn hóa" - bà Dona McGowan nói.

Các đại biểu đã cùng nhau trao đổi, đưa ra quan điểm và các ví dụ điển hình và các trao đổi đa chiều về Di sản sống và Phát triển bền vững

Tại Hội thảo, các đại biểu đã cùng nhau trao đổi, đưa ra quan điểm và các ví dụ điển hình và các trao đổi đa chiều về Di sản sống và Phát triển bền vững để cùng nhìn nhận ra những chiến lược phù hợp, thách thức và cơ hội trong việc tận dụng di sản phi vật thể để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững; đồng thời vinh danh, khẳng định tầm quan trọng và vai trò trung tâm của cộng đồng trong quá trình chuyển biến này.

Hội thảo "Di sản văn hóa sống và phát triển bền vững: Từ cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm" là hoạt động thuộc Dự án Di sản kết nối của Hội đồng Anh tại Việt Nam. Từ năm 2021 - 2023, sáng kiến Thử thách Di sản văn hóa cộng đồng đã được xây dựng, khuyến khích cộng đồng địa phương chủ động đưa ra ý tưởng và nhận hỗ trợ để thiết kế nhằm bảo tồn, phát huy, hưởng lợi từ di sản văn hóa. Đặc biệt, đây là chương trình tài trợ cho các dự án cộng đồng, hỗ trợ cộng đồng dân tộc thiểu số ở Ninh Thuận và Gia Lai để họ chủ động tham gia vào bảo tồn di sản văn hóa. Dự án Di sản kết nối là phiên bản Việt Nam của Chương trình Di sản Văn hóa hướng đến sự phát triển đồng đều - một chương trình nghiên cứu hành động do Hội đồng Anh thực hiện tại Colombia, Kenya và Việt Nam, nhằm khai thác di sản văn hóa để đem đến lợi ích cho cộng đồng xã hội.

                                                                                                          P.V