Vụ lấp vùng đệm vịnh Hạ Long: Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, PGS.TS Đỗ Văn Trụ: “Phải đảm bảo sự phát triển hài hòa, bền vững”!

Theo BQL vịnh Hạ Long, dự án KĐT 10B (thuộc phường Quang Hanh, TP Cẩm Phả) do Công ty TNHH Đỗ Gia Capital làm chủ đầu tư. Qua công tác giám sát môi trường ven bờ vịnh Hạ Long ngày 19-9, BQL vịnh Hạ Long nhận thấy chủ đầu tư dự án đang cho đổ đất trực tiếp, không có kè vây xuống khu vực biển thuộc vùng đệm Di sản thiên nhiên thế giới (DSTNTG) vịnh Hạ Long, vùng bảo vệ 2 của Di tích quốc gia đặc biệt (DTQGĐB) vịnh Hạ Long. Việc đổ đất trực tiếp xuống vùng nước vịnh Hạ Long mà không có các giải pháp bảo vệ môi trường sẽ gây ô nhiễm môi trường nước, ảnh hưởng đến các hệ sinh thái khu DSTNTG, DTQGĐB vịnh Hạ Long. Hoạt động này vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường, bảo vệ di sản theo Luật Bảo vệ môi trường, Luật Di sản văn hóa, báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án đã được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt.

Trước sự việc trên, BQL vịnh Hạ Long đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Quảng Ninh, UBND TP Cẩm Phả kiểm tra, yêu cầu các đơn vị thi công tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, bảo vệ di sản; có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm trật tự xây dựng, gây ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan của DSTNTG.

Ngày 5-11, UBND tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo UBND TP Cẩm Phả cùng các lực lượng chức năng khẩn trương kiểm tra dự án, xem xét các vấn đề trong quá trình thực hiện dự án để có biện pháp giải quyết theo thẩm quyền và quy định của pháp luật. UBND tỉnh cũng giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND TP Cẩm Phả rà soát các nội dung báo chí phản ánh liên quan đến dự án này, tham mưu, đề xuất theo đúng các quy định của pháp luật, báo cáo UBND tỉnh trong tháng 11-2023.

Ngày 6-11, Sở TN&MT tỉnh Quảng Ninh, UBND TP Cẩm Phả, BQL vịnh Hạ Long đã làm việc với Công ty TNHH Đỗ Gia Capital về các vấn liên quan việc thi công dự án KĐT 10B. Trên cơ sở kết quả kiểm tra thực tế và các ý kiến của sở, ngành có liên quan, liên ngành thống nhất nhận định Công ty TNHH Đỗ Gia Capital chưa thực hiện đúng những nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt tại Quyết định 1614/QĐ-UBND ngày 15-6-2023.

Cụ thể, chưa thực hiện các biện pháp: Phía trong của đường công vụ kiêm đê quây có thiết kế lớp vải địa kỹ thuật; vét bùn phía dưới trước khi thi công; vét bùn trồi trong quá trình thi công; thực hiện toàn bộ đê quây kết hợp xử lý nền các tuyến kè bao quanh hoặc phân đoạn để thực hiện nhưng phải tạo ra các vùng kín không để bùn trồi, nước mưa kéo theo bùn đất trôi ra biển...

Đại diện Sở TN-MT tỉnh Quảng Ninh yêu cầu Công ty TNHH Đỗ Gia Capital tạm dừng các hoạt động đang thi công tuyến đường công vụ vào dự án; thực hiện ngay, đầy đủ biện pháp thi công và các nội dung kiến nghị; yêu cầu theo đúng báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được duyệt, hồ sơ thiết kế xây dựng được thẩm định, giấy phép xây dựng đã cấp; thuê đơn vị tư vấn có chức năng đánh giá lại toàn bộ hiện trạng rừng ngập mặn; tham vấn ý kiến chuyên gia đánh giá ảnh hưởng, tác động của dự án, bảo đảm khi dự án thi công xây dựng không ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của rừng ngập mặn liền kề dự án...

Chiều ngày 6-11, UBND TP Cẩm Phả đã có Văn bản số 4784/UBND-VP về việc kiểm tra dự án Khu đô thị tại khu 10B, phường Quang Hanh. Văn bản chỉ rõ: “Giao phòng TN&MT chủ trì, phối hợp với phòng Quản lý đô thị, Văn hóa và Thông tin, UBND phường Quang Hanh và các đơn vị liên quan khẩn trương kiểm tra hiện trường thi công dự án Khu đô thị tại khu 10B, phường Quang Hanh; làm rõ nội dung phản ánh của một số bài báo liên quan đến quá trình thi công của dự án; tham mưu, đề xuất theo đúng các quy định của pháp luật, báo cáo UBND TP trước ngày 10/11/2023 để có cơ sở báo cáo UBND tỉnh. Yêu cầu Công ty TNHH Đỗ Gia Capital dừng thi công dự án, phối hợp chặt chẽ với các phòng, ban, đơn vị thuộc UBND TP Cẩm Phả để thực hiện các nội dung liên quan trong công tác quản lý nhà nước và các quy định của pháp luật, văn bản nêu.

Liên quan đến vấn đề này, chiều 6-11, Bộ VHTTDL cho biết, đã có văn bản do Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương ký gửi UBND tỉnh Quảng Ninh. Theo Bộ VH-TT-DL, ngày 20-2-2023, Bộ đã có Công văn số 507/BVHTTDL-KHTC đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo cơ quan liên quan và hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện một số nội dung trong quá trình nghiên cứu, triển khai dự án KĐT 10B.

Sáng 7-11, Chánh thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Trìu đã ký quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với công ty TNHH Đỗ Gia Capital, chủ dự án Khu đô thị tại khu 10B Quang Hanh, TP Cẩm Phả. Mức phạt là 125 triệu đồng. Công ty này bị phạt vì các hành vi: Không công khai báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt kết quả thẩm định theo quy định trong trường hợp quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND cấp tỉnh; không thực hiện nội dung quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Ngày 8-11, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản số 6769/VPCP-CN ngày 8-11-2023 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về dự án trên. Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh Quảng Ninh kiểm tra nội dung được các cơ quan báo chí phản ánh tại Dự án Khu đô thị 10B, xử lý theo thẩm quyền và đúng quy định. Kết quả kiểm tra sẽ báo cáo Thủ tướng trước ngày 25-11.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi UBND tỉnh Quảng Ninh đề nghị phối hợp kiểm tra, xử lý nội dung dư luận phản ánh về dự án ở vùng đệm Vịnh Hạ Long. Theo đó, Bộ Xây dựng đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh báo cáo về quá trình thực hiện "dự án đô thị lấn biển vùng đệm vịnh Hạ Long" 10B tại phường Quang Hanh, Thành phố Cẩm Phả và gửi về Bộ Xây dựng (qua Thanh tra Bộ Xây dựng) chậm nhất là ngày hôm nay (ngày 14-11-2023). Đồng thời, chỉ đạo các Sở, ngành liên quan và UBND thành phố Cẩm Phả phối hợp làm việc với Đoàn kiểm tra theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng.

Trao đổi với Tạp chí Thế giới Di sản, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, PGS.TS Đỗ Văn Trụ khẳng định: “Trong xu thế phát triển chung của đất nước hiện nay, vấn đề luôn được đặt ra là sự phát triển đó phải là phát triển bền vững. Các yếu tố phát triển luôn có quan hệ chặt chẽ với nhau. Chúng ta phát triển kinh tế cũng đồng thời phải phát triển văn hóa, trong đó việc gìn giữ và phát huy các giá trị di sản văn hóa luôn được nhấn mạnh, đề cao... Đừng vì sự phát triển nóng vội mà làm mất đi hay phá hủy các giá trị của di sản văn hóa Việt Nam.

Đối với vịnh Hạ Long, chúng ta đều biết UNESCO đã có những cảnh báo đối với danh thắng này. Vì thế, mọi dự án có liên quan đến Vịnh Hạ Long đều phải được tiến hành xem xét một cách hết sức thận trọng từ chủ trương, xây dựng đề án đến triển khai thực hiện.

Sau khi dư luận lên tiếng về dự án, ngày 5-11, UBND tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo UBND TP Cẩm Phả cùng các lực lượng chức năng khẩn trương kiểm tra dự án. Ngày 6-11 UBND thành phố Cẩm Phả cùng các đơn vị chức năng đã tiến hành việc kiểm tra, tạm dừng thi công dự án. Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Ninh đã xử phạt những sai phạm trong quá trình thi công. Tiếp đó ngày 8-11, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã có văn bản yêu cầu Bộ Xây dựng chủ trì, thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành đối với dự án, báo cáo Chính phủ trước ngày 25-11. 

Tôi cho rằng đây là những quyết định kịp thời khi dư luận lên tiếng và xin nhắc lại: UNESCO là nơi vinh danh di sản thì họ cũng hoàn toàn có quyền thu hồi danh hiệu, nếu chúng ta vi phạm những quy định về việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa đã được coi là tài sản của nhân loại”.

Tạp chí Thế giới Di sản sẽ tiếp tục thông tin về sự việc này với bạn đọc.

                                                                                                H.Q.H

Ảnh: Báo Đấu thầu