Gỏi cá trích

Cá trích to hơn cá lòng tong một chút nhưng mình hơi dài, vảy mịn, trắng bóng, được nhiều người ưa thích nhờ thịt ngon và giàu dinh dưỡng. Cá trích nơi đâu cũng có, chúng sống gần bờ và ở các vùng biển Kiên Giang, cá trích được khai thác quanh năm, nhiều nhất vào mùa gió chướng khoảng đầu tháng tám Âm lịch đến gần Tết ta. Tuy nhiên, do đặc điểm nằm trong vùng vịnh là nơi cửa biển của những con sông từ miền sông Hậu đổ ra mang nguồn thức ăn dồi dào quanh năm, nên cá trích Hà Tiên béo tròn và thơm ngon kỳ lạ.

Muốn có món gỏi cá trích chất lượng, người ta phải chọn những con cá còn tươi rói. Những con cá tròn mẩy lớn hơn ngón tay được cắt đầu, đuôi, xẻ dọc hai bên thân để lấy thịt, loại bỏ xương, rồi được đem ướp với gừng, tỏi băm và trộn đều với thính. Coi như đã có một đĩa gỏi cá trích.

Gỏi cá trích là đặc sản của đất Hà Tiên (Ảnh: TL)

Tuy cùng là món gỏi nhưng dân địa phương ở Hà Tiên có những cách chế biến khác nhau. Có người lấy thịt phi-lê cá trích ướp trước với ít nước cốt chanh hoặc giấm trong vài phút rồi chắt bỏ nước. Sau đó cho thêm nước mắm nhĩ, đường, gừng, ớt và củ hành tây xắt nhỏ, trộn đều lên.  Người khác thì phi tỏi, củ hành tím cho thơm lừng trước khi trộn với thịt cá tươi và cho thêm ít thính để khử mùi cá.

Nhưng muốn có một đĩa gỏi cá trích hảo hạng,  người đầu bếp  phải chế biến đúng bài bản, nhất là không thể thiếu đậu phộng rang vừa giòn thơm và dừa nạo. Dừa nạo cho món này phải là dừa khô thật già để tăng độ béo. Kèm theo một đĩa bánh tráng dẻo, đĩa bún nhỏ sợi, rau non và nước chấm. Sẽ thật thiếu sót nếu trên mâm gỏi cá trích không có mặt các loại rau rừng được người dân nơi đây hái tận trên núi về: đọt xoài, lá trâm non, lá sung, lá cách... Dĩ nhiên cũng không thể thiếu các loại rau quen thuộc khác như tía tô, xà lách, cải xanh, khế, chuối chát... Màu xanh của cải, màu đỏ của những lát ớt chín, màu vàng của đậu phộng rang lên, màu tím của tía tô và màu trắng của chuối sống được tước vỏ xắt lát... Âm dương, ngũ sắc gom cả vào món ăn gỏi cá trích.

Cá trích to hơn cá lòng tong một chút nhưng mình hơi dài, vảy mịn, trắng bóng, được nhiều người ưa thích nhờ thịt ngon và giàu dinh dưỡng. (Ảnh: TL)

Riêng nước chấm phải chế biến từ nước mắm nhĩ thơm thanh, được gia vị hài hòa với một chút chua chua của giấm nuôi, cay cay của ớt hiểm giã và vị ngọt, độ béo của đường, đậu phộng rang giã nhuyễn. Hoặc một phần cá được ép lấy nước cốt để chế làm nước chấm. Nước ép cá trích được nấu sôi lên, rót vào một ít nước mắm Phú Quốc chính hiệu, thêm vào những trái ớt hiểm hái từ trên núi, trộn thêm một ít đậu phộng rang vàng được giã sơ vào chén nước chấm.

Trên mâm gỏi cá có xấp bánh tráng và một đĩa bún. Bạn lấy một miếng bánh tráng, đặt vào trong một nhúm gỏi cá trích kèm vài miếng khế chua, chuối chát, rau và một ít bún, cuốn tất cả lại thành một chiếc gỏi cuốn rồi chấm vào chén nước chấm đặc biệt. Nhai từ từ miếng gỏi, bạn có thể cảm nhận được đồng loạt mùi vị rất đặc biệt của thịt cá trích ngọt dịu, khế chua thanh, ớt cay đến chảy nước mắt, làm hài lòng cả những thực khách khó tính nhất.

Thưởng thức món này bạn nên nhấm tí men cay, đúng điệu  là rượu đế hoặc rượu thuốc, giúp  thêm ngon miệng và dễ tiêu. (Ảnh: TL)

Thịt cá trích trộn gỏi giòn hơn thịt cá mai và không tanh. Lắng đọng, bạn sẽ cảm  nhận cả mùi thơm nồng của rau cải, kết hợp với vị ngọt của cá, vị béo của dừa cùng các chất chua, cay, nồng của gia vị.

Thưởng thức món này bạn nên nhấm tí men cay, đúng điệu  là rượu đế hoặc rượu thuốc, giúp  thêm ngon miệng và dễ tiêu.

Tất Linh