“Cơm nhà và cỗ Tết”: Không đơn giản chỉ là ẩm thực

Đây là sự kiện tiếp nối trong chuỗi hoạt động thuộc Đề án "Phát triển và quảng bá di sản văn hóa ẩm thực quận Hoàn Kiếm phục vụ phát triển du lịch, đến năm 2025, định hướng 2030" do Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị Di sản văn hóa (CCH) và UBND quận Hoàn Kiếm phối hợp thực hiện.

Không đơn giản chỉ là ẩm thực

Tại sự kiện, Nghệ nhân nhân dân, chuyên gia ẩm thực Phạm Thị Ánh Tuyết chia sẻ: “Cơm nhà thường là những món ăn bình dị, thân thuộc nhưng chứa đựng biết bao yêu thương. Với người Việt Nam nói chung và người Hà Nội nói riêng, bữa cơm gia đình là lúc để mọi thành viên quây quần bên nhau. Đó chính là cầu nối để gắn kết gia đình, là động lực để trở về”.

Nghệ nhân nhân dân, chuyên gia ẩm thực Phạm Thị Ánh Tuyết chia sẻ tại sự kiện

Khác với sự giản dị của mâm cơm thường ngày, mâm cỗ Tết của người Hà Nội tinh tế về hình thức, cầu kỳ về cách chế biến và chứa đựng cả tâm tình, tấm lòng của con cháu để dâng lên tổ tiên trong những ngày đầu năm mới, với lòng cảm tạ và mong ước cuộc sống đủ đầy.

Không đơn giản chỉ là ẩm thực, mỗi món ăn trên mâm cơm ngày Tết chứa đựng những kỷ niệm, hồi ức và tình cảm mà mỗi thành viên trong gia đình dành cho nhau.

“Các cụ xưa thường nói, đói quanh năm nhưng no 3 ngày Tết. Mâm cỗ ngày Tết vì thế rất đủ đầy, nhiều màu sắc, hương vị khó quên. Mâm cơm Tết xưa thường có sự quây quần của Tam, Tứ đại đồng đường, vì thế mà vô cùng đầm ấm. Không đơn giản chỉ là ẩm thực, mỗi món ăn trên mâm cơm ngày Tết chứa đựng những kỷ niệm, hồi ức và tình cảm mà mỗi thành viên trong gia đình dành cho nhau. Hương vị truyền thống, cách bài trí bày biện từng món ăn cũng cho thấy tài nữ công gia chánh và sự khéo léo của người phụ nữ xưa”, nghệ nhân Ánh Tuyết bộc bạch.

Di sản ẩm thực là nền tảng trong phát triển và phục vụ du lịch

Các chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của tính kết nối giữa nghiên cứu, phát triển di sản ẩm thực, coi di sản ẩm thực là nền tảng trong phát triển và phục vụ du lịch.

TS Lê Thị Minh Lý chia sẻ tại sự kiện

TS Lê Thị Minh Lý, Ủy viên Hội đồng Di sản Văn hóa quốc gia, Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, chuyên gia tư vấn Đề án nhấn mạnh giá trị văn hóa truyền thống trong từng món ăn, trong cách chế biến và bày biện.

“Trong cuộc sống hiện đại, giữ gìn hơi ấm của căn bếp trong mỗi ngôi nhà chính là gìn giữ nền nếp gia phong, giữ gìn những giá trị văn hóa, di sản… Mỗi món ăn chính là một giá trị di sản văn hóa phi vật thể, ở đó, chúng ta được nghe kể những câu chuyện của ký ức, được nhìn lại hình ảnh những người bà, người mẹ và cảm nhận được hơi ấm từ sự chắt chiu, gìn giữ nếp nhà”, TS Lê Thị Minh Lý nhấn mạnh.

Chuyên gia Nguyễn Thường Quân, Chủ tịch Hiệp hội Dạy nghề và Việc làm Đầu bếp Việt Nam, chia sẻ: “Tôi ấn tượng với slogan của Đề án - “Hương vị từ ký ức”, bởi đi sâu vào khía cạnh văn hóa chúng ta thấy rằng món ăn chính là một miền ký ức, miền của những hương vị xưa cũ. Trong truyền dạy, đào tạo về ẩm thực, các chuyên gia không chỉ dạy cách làm món ăn mà truyền dạy về văn hóa, những tinh hoa trong từng hương vị. Sắp tới, chúng tôi sẽ đưa vào giáo án đào tạo những nội dung này”.

Là địa phương đang nỗ lực phát huy giá trị di sản ẩm thực truyền thống Hà Nội, Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Lê Anh Thư cho biết, đề án “Phát triển và quảng bá di sản văn hóa ẩm thực quận Hoàn Kiếm phục vụ phát triển du lịch, đến năm 2025, định hướng 2030” đang được quận Hoàn Kiếm triển khai nhằm bảo tồn và phát huy phát triển di sản ẩm thực, coi di sản ẩm thực là nền tảng trong phát triển và phục vụ du lịch.

“Thông qua các đề án nghiên cứu để nhận diện rõ hơn những giá trị của văn hóa ẩm thực, nhìn nhận trong những món ăn giá trị, câu chuyện của di sản. Bên cạnh tiềm năng đã có, đề án cũng cần nghiêm túc nhìn nhận những vấn đề về giới thiệu, quảng bá, giữ gìn và trao truyền những giá trị hồn cốt của văn hóa - ẩm thực, đặc biệt là các yếu tố cốt lõi để phát triển du lịch như ứng xử, văn hóa kinh doanh… Điều này rất cần thiết khi Hà Nội nói chung, quận Hoàn Kiếm nói riêng sở hữu một bề dày văn hóa truyền thống thông qua ẩm thực”, TS Lê Thị Minh Lý lưu ý.

Các đại biểu tham dự sự kiện

Tại sự kiện, Nghệ nhân nhân dân Phạm Thị Ánh Tuyết trực tiếp trình diễn một mâm cỗ Tết truyền thống đặc trưng của người Hà Nội nói riêng và người Việt Nam nói chung, gồm: Gà luộc, bánh chưng, xôi gấc, nem, canh bóng thả, nộm, chim câu hầm, canh măng, canh miến, giò xào, cá kho, rau xào…. Thông qua đó, nghệ nhân Ánh Tuyết mong muốn truyền cảm hứng và khơi dậy niềm tự hào đối với những giá trị truyền thống, đồng thời gửi gắm thông điệp về việc bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa trong cuộc sống đương đại.

Hoàng Vân