Di sản Văn hóa Thế giới Thành nhà Hồ - Tòa thành bằng đá “độc nhất vô nhị” là điểm đến hấp dẫn của Việt Nam

Ngày 27 tháng 6 năm 2011, tại Kỳ họp lần thứ 35 của Ủy ban Di sản Thế giới ở Paris, Cộng hòa Pháp, Ủy ban Di sản Thế giới đã chính thức quyết định đưa Di tích Thành nhà Hồ (Thanh Hóa, Việt Nam) vào Danh mục Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới.

Thành nhà Hồ (còn gọi là Thành Tây Đô) ở xã Vĩnh Long và Vĩnh Tiến, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa, là một trong những công trình kiến trúc bằng đá độc đáo bậc nhất của Việt Nam và thế giới. Công trình được Hồ Quý Ly xây dựng vào năm 1397, từng được coi là Kinh đô, trung tâm văn hóa chính trị xã hội của nước Đại Ngu dưới Triều Hồ. Trải qua hơn 600 năm tồn tại với bao biến cố của lịch sử, tòa thành vẫn hiện diện uy nghi với các tường thành và cửa thành bằng đá cuốn vòm, và đặc biệt là Di tích Đàn tế Nam Giao còn khá nguyên vẹn.

Ông Nguyễn Bá Linh, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Thế giới Thành nhà Hồ cho biết, sau 10 năm được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới, Thành nhà Hồ đã bảo tồn phát huy giá trị vốn có, thực hiện nhiều cuộc khai quật và đã tìm thấy nhiều cứ liệu quý, góp phần rất lớn cho việc trùng tu, tôn tạo tòa thành đá "độc nhất vô nhị" này. Theo đó, các kết quả khai quật khảo cổ học đã bước đầu làm xuất lộ nhiều thành phần kiến trúc của kinh đô cổ này. Ngoài thành trong với tường thành có hào nước bao quanh, dấu tích của các cung điện, đền miếu của vương triều bên trong, phức hợp Di sản Thành Nhà Hồ còn có La thành và Đàn tế Nam Giao.

Toàn bộ tường thành và bốn cổng chính được xây dựng bằng những phiến đá vôi màu xanh, được đục đẽo tinh xảo, vuông vức, xếp chồng khít lên nhau một cách tự nhiên, hoàn toàn không có bất cứ một chất kết dính nào. Các phiến đá dài trung bình 1,5m, có tấm dài tới 6m, trọng lượng ước nặng 24 tấn. Tổng khối lượng đá được sử dụng xây thành khoảng 20.000m3 và gần 100.000m3 đất được đào đắp công phu.

Đàn Nam Giao với tổng diện tích trên 43.000m2, có thể nói Đàn tế Nam Giao là một kiến trúc khá hoành tráng trong tổng thể Khu Di sản Thành nhà Hồ. Đây là nơi hàng năm Triều nhà Hồ tiến hành lễ tế trời, cầu cho quốc thái, dân an hoặc lễ tế vào những dịp đại xá thiên hạ. Tháng 10-2007, Đàn Nam Giao được công nhận là Di tích Khảo cổ cấp quốc gia. Từ năm 2004 đến năm 2016, Đàn Nam Giao đã qua 4 lần nghiên cứu khai quật với tổng diện tích 18.000m2. 

Cũng theo ông Linh, thời gian qua, để góp phần đưa Di sản Thế giới Thành nhà Hồ tiếp cận công chúng và khách tham quan thì công tác tuyên truyền quảng bá Khu Di sản Thành Nhà Hồ luôn được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức như truyền thông, truyền hình, trưng bày, triển lãm, mạng xã hội, quảng bá trực tuyến. Cùng với đó, Trung tâm đã chú trọng triển khai xây dựng hệ thống thông tin, đón tiếp; hoàn thiện bảng biển giới thiệu, nâng cao chất lượng hướng dẫn viên; đầu tư nâng cấp hạ tầng, cải tạo cảnh quan, môi trường, cây xanh thảm cỏ, trồng hoa theo mùa; nâng cấp nhà vệ sinh đạt chuẩn; quy hoạch, cải tạo bãi đỗ xe…

Do đó, hiện nay, Di sản Thế giới Thành nhà Hồ luôn là điểm đến yêu thích của các nhà khoa học, những người yêu lịch sử, muốn khám phá kiến trúc cổ độc đáo cho đến những nét văn hóa lâu đời của dân tộc, đồng thời cũng là điểm du lịch hấp dẫn với du khách trong nước và quốc tế.

Mạnh Dũng