Văn hóa bia Bỉ

Tính đến nay, bia Bỉ - dòng bia được biết đến là thức uống đầu tiên và duy nhất trên thế giới được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể của nhân loại. Cùng với bia Bỉ là tinh thần thưởng thức bia đầy văn minh và trách nhiệm của người Bỉ. Với sự đa dạng không gì sánh được của nghệ thuật bia Bỉ và sự đậm đà bản sắc của loại hình văn hóa này, bia Bỉ là một phần không thể thiếu trong cuộc sống thường nhật, đặc biệt là tại các lễ hội của đất nước Bỉ.

Văn hóa uống bia ở Bỉ. Ảnh: Travelweek.

Việc sản xuất và thưởng thức thứ đồ uống này là một phần di sản sống của nhiều cộng đồng dân cư trên khắp đất nước Bỉ. Nếu có cơ hội thưởng thức một chai bia của Bỉ, hãy nhớ rằng bạn không chỉ uống bia, mà còn đang trải nghiệm văn hóa. Bia bỉ không chỉ là một thức uống giải khát quen thuộc mà còn được dùng để chế biến nhiều món ăn truyền thống khác. Thưởng thức bia Bỉ cũng cầu kỳ như chính cái cách mà từng mẻ bia được người Bỉ tâm huyết làm ra. Người Bỉ uống bia từng ngụm nhỏ như uống rượu vang để có thể thưởng thức hết được hương vị tinh tế nhất của men bia nhưng ly đựng bia Bỉ, thậm chí còn cầu kỳ hơn, trước khi uống  người ta thường rót bia ra đúng chiếc ly thủy tinh của dòng bia đó, và phải đảm bảo rằng nó đã được ướp lạnh ở nhiệt độ tiêu chuẩn theo quy định, rồi từ từ đưa ly lên mũi, xoay miệng ly để cảm nhận được hết hương thơm nồng nàn, ngây ngất của men bia. Chỉ cần nhìn ly uống bia là người Bỉ có thể biết ngay bạn đang uống loại bia nào. Có những loại bia chỉ uống ở một thời điểm nhất định trong năm thì mới có thể cảm nhận được hết vị ngon của nó. Có một chi tiết thú vị là người Bỉ không bao giờ uống cạn bia mà luôn để lại một chút bia ở đáy ly, không phải để giữ lịch sự mà theo họ, phần cuối của bia chỉ còn cặn lắng men bia nên bia không còn ngon nữa.

Sự đa dạng của bia Bỉ dường như không thể kể xiết, từ quy trình sản xuất, đến màu sắc, kết cấu của bia, phương pháp lên men, các chủng nấm men được sử dụng…và tất nhiên, là cả kho tàng kiến thức về các công thức nấu ủ truyền thống cổ xưa được lưu truyền lại …Đầu thế kỷ XX, Bỉ có hơn 3.000 xưởng nấu bia, và hơn 200.000 quán café, bình quân 5 nóc nhà tại Bỉ lại có 1 quán café. Mô hình tự nấu, tự tiêu thụ bia ngay tại nhà hiện nay đã giảm đi nhiều, thay vào đó là sự ra đời của các nhà máy bia Bỉ với quy mô lớn. Theo ước tính cho đến cuối năm 2017, cả nước Bỉ chỉ còn khoảng hơn 200 nhà máy sản xuất bia Bỉ với quy mô lớn nhỏ khác nhau…

Bia Bỉ được xem là sản vật quốc gia và là bí quyết gia truyền. Ảnh: Quartz.com

Bia Bỉ không chỉ được xem là “sản vật quốc gia”, mà còn là “bí quyết gia truyền”, là niềm tự hào của riêng mỗi gia đình có truyền thống nấu ủ bia tại Bỉ. Mỗi một bí quyết trong từng công đoạn của quy trình ủ bia, đều là sự kế thừa và được nối nghiệp bởi những thế hệ kế vị xứng đáng. Chính nhờ phương thức “cha truyền con nối” này mà những tinh hoa, tâm huyết và tình yêu bia Bỉ từ những thế hệ đầu tiên đến các thế hệ sau luôn được bồi đắp theo thời gian. Những công thức, bí quyết sản xuất bia của Bỉ không bao giờ được chuyển giao ra nước ngoài. Từng quy trình của quá trình sản xuất và bảo quản bia Bỉ được chọn lọc vô cùng kỹ lưỡng, từ khâu chọn lọc từng bông hoa bia, từng giống lúa mạch cho đến nguồn nước; hay việc ngâm ủ hạt, lên men, cho đến khâu đóng chai, tất cả đều được những người sản xuất dồn hết cả tâm huyết của mình cho sự ra đời của từng mẻ bia. Chính vì sự chọn lọc nguyên liệu kỹ lưỡng và quy trình sản xuất nghiêm ngặt này mà bia Bỉ luôn được chính những người dân bản xứ của mình lựa chọn làm thức uống yêu thích hàng ngày bởi sự đảm bảo về sức khỏe của nó. Và trên hết là văn hóa uống bia vô cùng văn minh của xứ sở này - một văn hóa uống bia mang lại nhiều lợi ích tích cực đối với sức khỏe của người dùng.

 Với người Bỉ, bia Bỉ không đơn thuần chỉ là một thức uống có cồn sủi bọt mà là cả một văn hóa thưởng thức đậm nét truyền thống của họ. Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở 2 chữ “truyền thống”, văn hóa Bia Bỉ còn đặc sắc bởi những lễ hội bia Bỉ, các bảo tàng bia Bỉ, cũng như lịch sử hàng nghìn năm của nó…Tại đất nước này, các lễ hội bia Bỉ dường như được tổ chức mỗi tuần tại khắp các tỉnh, địa phương của Bỉ, thu hút hàng ngàn khách du lịch trên khắp thế giới, trong khi đó, khắp các thành phố và làng mạc tại các địa phương còn có cả các câu lạc bộ dành cho những người yêu thích bia. Đến Bỉ, người ta còn có thể tìm thấy các bảo tàng bia Bỉ trải rộng khắp đất nước xinh đẹp hiền hòa này.

Bia Bỉ. Ảnh: Rough Guides.

Cùng với thăng trầm của thời gian, lịch sử bia Bỉ cũng đã trải nhiều thay đổi và biến động, luôn luôn được đan xen chặt chẽ với lịch sử chính trị và tôn giáo của đất nước này. Cho đến ngày nay, nghi thức bổ nhiệm các hiệp sĩ danh dự  - những người được công nhận như những đại sứ bia Bỉ đích thực, diễn ra trong lễ vinh danh St. Arnold - vị thánh bảo trợ của ngành sản xuất bia tại Bỉ, vẫn được duy trì như một niềm tự hào dân tộc và là nét đẹp trong lịch sử bia của Bỉ. Nghi thức này do Hội Những người sản xuất Bia tại Bỉ tổ chức hàng năm, như một phần của lễ hội bia diễn ra liên tục ba ngày, vào đầu tháng 9 hàng năm, lễ hội được xem là quy mô và lớn nhất trong năm của Bỉ.

Ủy ban thẩm định Công ước UNESCO 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật khi xét duyệt Hồ sơ Văn hóa bia Bỉ đã đánh giá cao các biện pháp mà Bỉ đã áp dụng để bảo tồn văn hóa bia của mình, đặc biệt là chính sách đào tạo nghề trong lĩnh vực này và các biện pháp chống tiêu thụ quá nhiều rượu bia. UNESCO cũng hoan nghênh những nỗ lực của ngành bia Bỉ trong việc bảo vệ môi trường, cố gắng gìn giữ và bảo tồn các xưởng sản xuất bia thử nghiệm nhỏ dành cho những người tâm huyết với ngành sản xuất bia.

Những lợi ích bất ngờ khi uống bia Bỉ:

- Tăng lượng vitamin B (như B1, B2, B6 và B12) trong cơ thể.

- Tốt cho tiêu hoá.

- Giảm nguy cơ của bệnh huyết áp cao.

- Rất giàu vitamin và giúp cho xương chắc hơn.

- Giảm nguy cơ về bệnh tim mạch.

- Có tác dụng thư giãn tuyệt vời.

- Giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 2, làm giảm lượng cholesterol có hại và hạn chế nguy cơ thừa cân, béo phì.

- Hạn chế nguy cơ mắc bệnh sỏi thận.

- Giúp hỗ trợ phục hồi nhanh hơn trong tập luyện.

- Tăng trí nhớ.

- Thúc đẩy sáng tạo, giảm lo âu, căng thẳng.

- Giúp cho da của bạn đẹp hơn.

- Tăng sự tự tin. 

- Nhìn rõ ràng hơn.

- Hỗ trợ chống nhiễm trùng.

Thu Hà