Lễ công bố bộ nhận diện thương hiệu, bộ tiêu chuẩn và danh mục di sản ẩm thực Hoàn Kiếm

Sự kiện này đánh dấu thành quả đầu tiên của Đề án “Phát triển và quảng bá di sản văn hóa ẩm thực quận Hoàn Kiếm phục vụ phát triển du lịch đến năm 2025, định hướng 2030” do UBND quận Hoàn Kiếm và Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị Di sản văn hóa (Hội Di sản Văn hóa Việt Nam) phối hợp thực hiện.

Ẩm thực Hà Nội, Hoàn Kiếm đang “lên ngôi” trên bản đồ ẩm thực thế giới

Phát biểu khai mạc sự kiện, ông Phạm Tuấn Long - Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm cho khẳng định, di sản ẩm thực Hoàn Kiếm, đặc biệt là khu Phố cổ, không chỉ là món ăn, thức uống và thức quà, mà còn là những câu chuyện về con người và văn hóa Hà Nội, trở thành ký ức không thể quên của nhiều thế hệ cư dân Thủ đô, những người xa quê hương và bạn bè quốc tế. Du khách đến với Hoàn Kiếm không chỉ thưởng thức hương vị thanh lành của ẩm thực, mà còn được trải nghiệm, hòa mình vào dòng chảy văn hóa sâu lắng của mảnh đất nghìn năm văn hiến. Hiện nay, Hoàn Kiếm có rất nhiều địa chỉ ẩm thực mang đậm giá trị di sản và bản sắc văn hóa của Hà Nội. Song, để đáp ứng các yêu cầu trong phát triển du lịch bền vững thì cần thiết phải có một bộ tiêu chuẩn đánh giá có tác dụng vừa là thước đo vừa là mục tiêu để phấn đấu. Bộ tiêu chuẩn di sản ẩm thực phục vụ du lịch quận Hoàn Kiếm được xây dựng căn cứ trên tình hình thực tế về điều kiện, khả năng phục vụ du lịch của các điểm di sản ẩm thực trên địa bàn quận.

Ông Phạm Tuấn Long - Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm phát biểu khai mạc sự kiện

“Ẩm thực Việt Nam nói chung, ẩm thực Hà Nội và của quận Hoàn Kiếm nói riêng có thể nói đang “lên ngôi” trên bản đồ ẩm thực thế giới. Quận Hoàn Kiếm sẽ từng bước đánh giá, có lộ trình để lựa chọn, xác nhận và tôn vinh điểm di sản ẩm thực, đồng thời đặt ra mục tiêu hỗ trợ các cơ sở di sản ẩm thực phấn đấu đạt tiêu chuẩn để hướng đến sự phát triển bền vững của du lịch ẩm thực địa phương. Đồng thời, Bộ tiêu chuẩn sẽ giúp thúc đẩy truyền thông quảng bá cho Du lịch Di sản ẩm thực của quận Hoàn Kiếm như một dấu ấn riêng có của thủ đô Hà Nội…”, ông Long nhấn mạnh.

TS Lê Thị Minh Lý - Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam phát biểu tại sự kiện

TS Lê Thị Minh Lý - Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam chia sẻ, căn duyên đến với dự án này của Hội Di sản Văn hóa Việt Nam xuất phát từ trăn trở đầy tâm huyết của lãnh đạo Quận Hoàn Kiếm: Làm thế nào vừa bảo vệ được di sản ẩm thực vừa phát triển kinh tế cho người dân?

Tại sự kiện, TS Lê Thị Minh Lý cũng chia sẻ 2 câu chuyện liên quan đến ẩm thực mà bà đã trải nghiệm. Trong quá trình công tác, bà đã đi nước ngoài nhiều lần, đặc biệt là nước Pháp. Theo đó, tại Pháp, vào những năm cuối thế kỷ XX, Quận 13 ở Pháp tràn ngập món ăn Trung Quốc. Nhưng chỉ 10 năm sau, tính từ năm 2010 đến nay, hần như Quận 13 là các quán ăn của người Việt Nam. Ngoài câu chuyện ẩm thực Việt Nam ngon, rẻ, đa dạng thì còn có cả câu chuyện về lịch sử Việt Nam với người Pháp. Ở đó, những câu chuyện của Việt Nam người Pháp rất quen thuộc, thế hệ trước kể lại cho thế hệ sau về những ký ức của họ. Ngoài ra là sự hiện diện của người Việt Nam trên nước Pháp, ngoài sự cố kết cộng đồng, sự cố gắng mưu sinh, còn là cách thể hiện văn hóa Việt Nam đã thuyết phục được người Pháp. Đó là tổng hòa những lý do để ẩm thực Việt Nam rất nổi tiếng ở Pháp. Bên cạnh đó là câu chuyện về ông Tham tán báo chí Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam trước khi về nước để nhận vị trí cao hơn đã đi bộ một vòng Hà Nội, chọn ẩm thực Hoàn Kiếm để thưởng thức bữa ăn cuối cùng tại Việt Nam; câu chuyện về “bún chả Obama”.  

“Ai cũng biết ẩm thực Hà Nội nổi tiếng nhưng giá trị di sản này ở đâu? Câu chuyện di sản ẩm thực là gì? Câu chuyện người gìn giữ ẩm thực ra sao? Bản đồ di sản ẩm thực Hà Nội được “phác thảo” thông qua đề án này sẽ góp phần quan trọng trong việc tạo nên một bức tranh về đời sống văn hóa nói chung, ẩm thực nói riêng của Hà Nội - trái tim là quận Hoàn Kiếm. Bên cạnh đó, chúng ta cũng nhận thấy sự trao truyền, tiếp nối qua các thế hệ, những giá trị truyền thống được người trẻ gìn giữ, phát triển, sáng tạo và tạo nên những giá trị mới, trên nền tảng những Hương vị từ ký ức...” – TS Lê Thị Minh Lý khẳng định.

Bộ tiêu chuẩn tiếp cận từ ba lĩnh vực: di sản văn hóa, du lịch và ẩm thực

Tại sự kiện, quận Hoàn Kiếm đã chính thức công bố bộ nhận diện thương hiệu di sản ẩm thực Hoàn Kiếm; bộ tiêu chuẩn di sản ẩm thực phục vụ du lịch và danh sách các cơ sở di sản ẩm thực ở quận Hoàn Kiếm.

Slogan cho di sản ẩm thực Hoàn Kiếm, “Hương vị từ ký ức”, vừa là nhịp cầu để trở về với kỷ niệm và cảm xúc, với gia đình và nguồn cội, vừa để kết nối trái tim du khách đến với Hoàn Kiếm - Hà Nội.

Bộ tiêu chuẩn gồm 3 nhóm tiêu chuẩn với tổng cộng 21 tiêu chí đánh giá. Sau khi Bộ tiêu chuẩn được UBND quận Hoàn Kiếm phê duyệt, UBND quận thành lập Ban đánh giá để thực hiện đánh giá và chấm điểm cho các cơ sở di sản ẩm thực đạt tiêu chuẩn phục vụ du lịch.

Ban đánh giá có 3-5 thành viên, gồm các chuyên gia, cán bộ quản lý cấp Quận ở các lĩnh vực văn hóa, du lịch, y tế, tài nguyên và môi trường… Ban đánh giá có nhiệm vụ phối hợp với UBND các phường có liên quan khảo sát thực tế, phỏng vấn chủ thể cơ sở di sản ẩm thực, sử dụng Bộ tiêu chuẩn để đánh giá và công nhận cơ sở di sản ẩm thực đạt tiêu chuẩn phục vụ du lịch. Căn cứ vào số điểm các cơ sở đạt được, UBND quận sẽ tiến hành gắn sao tương ứng cho các điểm di sản ẩm thực đó.

Sự khác biệt so với các hệ thống đánh giá ẩm thực khác đó là Bộ tiêu chuẩn di sản ẩm thực quận Hoàn Kiếm phục vụ du lịch được xây dựng dựa trên tiếp cận tổng thể từ ba lĩnh vực: di sản văn hóa, du lịch và ẩm thực. Cách tiếp cận này sẽ giúp gia tăng giá trị trải nghiệm văn hóa cho cơ sở di sản ẩm thực đáp ứng được đầy đủ các tiêu chí và do vậy tạo ra sự khác biệt.

          “Yêu cầu của đề án là đảm bảo nhận diện đầy đủ và rõ ràng giá trị di sản như là đại diện, mang bản sắc của văn hóa ẩm thực Hoàn Kiếm nói riêng và Hà Nội nói chung. Đồng thời, dựa trên sự đồng thuận, tự nguyện tham gia của chủ thể nắm giữ và thực hành di sản ẩm thực, xác định các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, xây dựng thương hiệu, phát huy quảng bá hình ảnh. Đề án cũng hướng đến mục đích quảng bá di sản văn hóa ẩm thực quận Hoàn Kiếm gắn với phát triển du lịch bền vững...”, ông Nguyễn Đức Tăng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị Di sản văn hóa cho biết.

Ông Nguyễn Đức Tăng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị Di sản văn hóa, tóm tắt về Dự án Quảng bá và phát triển di sản ẩm thực quận Hoàn Kiếm phục vụ phát triển du lịch

Đại diện các cơ sở ẩm thực tham dự sự kiện, bà Trịnh Hồng Giang, CEO Gia Trịnh Bakery chia sẻ, là một di sản ẩm thực có tính bền vững và mang lại sức hút cho ẩm thực quận Hoàn Kiếm trong thời gian qua, thương hiệu Gia Trịnh Bakery luôn hướng đến mục tiêu đóng góp một phần công sức vào phát triển du lịch nói chung và trải nghiệm ẩm thực nói riêng của Quận Hoàn Kiếm, với mong muốn sớm trở thành một sản phẩm du lịch hấp dẫn của Quận.

Lãnh đạo Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, quận Hoàn Kiếm và các thành viên thực hiện đề án, đại diện các cơ sở ẩm thực chụp ảnh lưu niệm 

Trong khuôn khổ sự kiện cũng diễn ra Hội thảo Truyền thông cộng đồng tạo một diễn đàn ý nghĩa để cộng đồng chủ thể di sản ẩm thực cùng với chuyên gia chia sẻ cách thức, kinh nghiệm trong quá trình xây dựng và truyền thông thương hiệu; những khó khăn, thách thức mà cộng đồng gặp phải. Đây cũng là dịp để các nhà quản lý, chuyên gia và các bên liên quan đưa ra những giải pháp thực tế góp phần nâng cao hiệu quả trong việc giữ gìn và phát triển bền vững di sản ẩm thực Hoàn Kiếm.

Bài và ảnh: Quỳnh Hương