Nhà thờ Trinity ở Boston, Mỹ

Nhà thờ Trinity nằm ở ngay Quảng trường Copley, khu Back Bay ở Boston. Công trình kiến trúc tôn giáo này được xây xong từ năm 1877, nhưng ngọn nguồn của nó lại gắn với xứ đạo của những người di cư từ châu Âu đến từ năm 1733 tức là cách đây gần 3 thế kỷ. Vì thế lịch sử của nhà thờ ở Mỹ cũng mang nhiều ý nghĩa gắn với các cộng đồng nhập cư và sự hình thành quốc gia này, mà muốn hiểu nó phải ngược tới ngọn nguồn lịch sử.

Với lịch sử hơn hai trăm năm, nước Mỹ thu hút khá nhiều sắc dân và chính vì mỗi sắc dân đều để lại dấu ấn di tích của mình nên di tích ở Mỹ rất là đa dạng. Người Mỹ rất trân trọng di tích, một phần là do cộng đồng các dân tộc đến Mỹ chủ yếu là do khai khẩn vùng đất mới, đều muốn đánh dấu kỷ niệm cố hương bằng những di tích tôn giáo để có chỗ quây quần nơi đất lạ. Một phần nữa cũng rất quan trọng, mang tính thực tiễn cố hữu của người Mỹ là từ di tích, người ta có thể biến thành... tiền khi gắn với ngành du lịch.

Nhà thờ Trinity nằm ở ngay Quảng trường Copley, khu Back Bay ở Boston (Ảnh: TL)

Những di tích sớm nhất ở Mỹ là những đền đài của thổ dân da đỏ, tức những tộc người bản địa có trước khi các sắc dân khác đến khai phá cũng đến hàng vạn năm. Hiện giờ người da đỏ không còn nhiều và bị đẩy lùi vào những khu vực hẻo lánh, nhưng những di tích tôn giáo như đền thờ của họ vẫn được bảo lưu và trở thành những địa chỉ du lịch. Các nhà khoa học Mỹ là những chuyên gia hàng đầu nghiên cứu về văn hoá của người da đỏ, các bảo tàng dân da đỏ cũng là thế mạnh của ngành Dân tộc học và Bảo tàng học Mỹ. Một vài điểm du lịch nổi tiếng của Mỹ cũng gắn liền với người da đỏ, ví dụ như nơi con tàu di dân đầu tiên của người Anh cập bến Plymouth, Cape Code  cũng ở bang Massachusetts, được thổ dân da đỏ tiếp đón và đùm bọc, dạy cho họ biết trồng trọt, khai hoang để sinh nhai. Hiện thời, nơi đây còn lại di tích con tàu Mayflower đã đưa những di dân người Anh đến Mỹ sớm nhất, cập bến vào năm 1620. Tour du lịch đến đây không thể thiếu những người da đỏ ăn mặc theo trang phục truyền thống và nhảy những điệu nhảy truyền thống để tiếp đón, gợi nhớ những kỷ niệm thuở xa xưa. Nếu như khách du lịch đến thăm nhà thờ Trinity thì cũng nên quá bộ đến thăm Di tích Cape Code này nữa. Hiện cũng là điểm du lịch trọng điểm của nước Mỹ, mà cũng chỉ cách nhà thờ Trinity khoảng 60 km về phía Nam. Du khách có thể đi xe bus đường dài liên tục chạy trong ngày nối Boston với vùng vịnh biển Cape Code xinh đẹp này.

Những di tích đẹp và hoành tráng ở Mỹ chính là những nhà thờ. Nhiều sắc dân đến Mỹ từ vùng Cựu Lục Địa đã mang theo hồn quê hương là các kiểu kiến trúc nhà thờ đa dạng ở khắp châu Âu. Sự mở mang thành phố và các trung tâm dân cư bao giờ cũng có sự hiện diện sớm nhất của các nhà thờ. Nhiều nhà thờ được giữ nguyên vẹn như buổi mới xây nhờ những kiến trúc bằng đá khối. Nhiều đô thị lớn, kiến trúc nhà thờ không bị “nuốt gọn” bởi kiến trúc nhà chọc trời mà trái lại đã được phối cảnh khá hài hoà.

Bên trong nhà thờ Trinity (Ảnh: Evaairr.com)

Điển hình cho vẻ đẹp kiến trúc Mỹ là  ngôi nhà thờ Trinity ở trung tâm thành phố Boston, mang phong cách kiến trúc roman châu Âu và Canada, có chiều cao 64 m với đá đỏ, vòm cửa cong, mái tháp nhọn đồ sộ cùng với khoảng 2000m2 tranh  tường nội thất. Bên cạnh nhà thờ là ngôi nhà chọc trời nhưng được xây lắp tường kính, phản chiếu hình bóng nhà thờ lại càng lung linh. Cho đến nay, cả nước Mỹ có đến 68.574 ngôi nhà thờ ở khắp 50 tiểu bang, nhưng những nhà thờ được tôn vinh bởi vẻ đẹp kiến trúc không nhiều, trong đó có Trinity. Nhà thờ này là nhà thờ duy nhất trong số 10 công trình kiến trúc mang ý nghĩa nhất ở Mỹ do chính Viện Kiến trúc Mỹ xếp hạng.

Nói đến nhà thờ Trinity cũng cần nói đến Quảng trường Copley nơi ngôi nhà thờ toạ lạc. Quảng trường này là một nơi đẹp, nhiều di tích có cả một quần thể nhà thờ, một trung tâm thương mại lớn. Du khách có thể lạc bước vào các quán cà phê nằm ở vỉa hè phố lớn, có thể vào siêu thị mua đồ. Chính nhà thờ Trinity cũng nằm kế bên một trong 2 toà building cao tầng nhất ở Boston là toà nhà John Hancock. Người Mỹ khi xây toà nhà này đã cố gắng không ảnh hưởng vẻ đẹp kiến trúc Trinity mà còn có những nét tôn thêm khi mà toà nhà được phủ kính toàn bộ. Du khách có thể vừa ngắm nhìn nhà thờ thực tại và bóng hình “ảo” của nó được soi bóng vào tấm gương khổng lồ của toà nhà John Hancock. Quả là quá khứ và hiện đại cứ quyện lẫn vào nhau chỉ qua nét đẹp của một góc quảng trường.

(Ảnh: TL)

Một vòng đi tham quan và nghiên cứu di tích ở Mỹ, mới thấy được người Mỹ rất trân trọng quá khứ, dẫu có là quá khứ buồn như việc cướp đoạt đất đai của người da đỏ, của cuộc nội chiến Nam Bắc triều, của chiến tranh Việt Nam hay là những di tích gắn với kỷ niệm xây dựng đất nước. Tất cả đã trở thành lịch sử hoặc sắp trở thành lịch sử. Di tích đã là một bằng chứng sinh động của một đất nước năng động và được xây dựng từ nhiều sắc dân từ mọi miền trên thế giới. 

Nếu như du khách có dịp đi thăm Boston và nhà thờ Trinity, cũng có thể cần một vài thông tin nữa, khi biết rằng Boston là một trong những thành phố nổi tiếng (được coi là thủ phủ của các bang ở miền Đông Bắc nước Mỹ) lại ở rất gần thành phố lớn nhất thế giới là New York (cách 300 km) và thủ đô Washington D.C của Mỹ (cách New York khoảng 300 km). Tức là cùng một tuyến đường du lịch xuôi Nam từ Boston: mất 25 USD đi xe bus chạy liên tục và một đêm là tới New York. Cũng với khoản tiền và quãng đường như vậy tiếp tục đi tour về phía Nam thì gặp thủ đô Washington D.C. Thế là chỉ với 100 USD tiền xe bus, lại chạy đêm không mất tiền ngủ khách sạn, du khách có thể biết thêm ngoài nhà thờ Trinity còn 2 thành phố nổi tiếng nhất nước Mỹ nữa. Quả là quá rẻ cho một chuyến lãng du, phải không các bạn.

PGS.TS Trịnh Sinh