Bông hoa thép ở thành phố Bilbao

Được thiết kế bởi Kiến trúc sư Frank O. Gehry, công trình sử dụng những chất liệu chính gồm titan, kính và đá vôi để tạo nên một trong những biểu tượng kiến trúc cho thành phố hải cảng Bilbao của xứ sở bò tót. Được đưa vào sử dụng từ năm 1997, công trình này là một trong hệ thống 5 viện bảo tàng Guggenheim trên khắp thế giới, nó được đánh giá là thiết kế xuất sắc nhất trong hệ thống này.

Bảo tàng Guggenheim, Bilbao ra đời với mục đích trở thành trung tâm nghệ thuật đương đại quốc tế, tạo cơ hội cho công chúng trên thế giới thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật thuộc dòng nghệ thuật Âu - Mỹ thế kỷ XX, nuôi dưỡng và định hướng giáo dục thẩm mỹ cho công chúng. Tại sảnh chính của Bảo tàng, khách tham quan có thể nghỉ chân và thưởng thức nhạc thính phòng vào dịp cuối tuần. Từ khi khai trương, Bảo tàng không ngừng bổ sung và trưng bày các tác phẩm thuộc nhiều trường phái nghệ thuật khác nhau. Những tác phẩm trưng bày đều nằm trong các bộ sưu tập thuộc sở hữu của Quỹ Nghệ thuật Solomon R.Guggenheim.

Bảo tàng Guggenheim, Bilbao ra đời với mục đích trở thành trung tâm nghệ thuật đương đại quốc tế. (Ảnh: internet)

Bảo tàng có nhiều không gian đặc biệt dành cho sắp đặt đương đại. Những nghệ sĩ đương đại Tây Ban Nha và xứ Basque với tài năng và danh tiếng của mình đã được Bảo tàng lưu giữ và trưng bày các tác phẩm nhằm đưa đến công chúng những giá trị nghệ thuật bền vững. Các không gian chức năng của công trình hết sức độc đáo, sáng tạo và thực tiễn. Một hệ thống cầu thang vòng trong trục công trình và một cầu thang máy bằng kính trong suốt kết nối 19 khu trưng bày rất phong phú từ không gian vuông vức truyền thống đến những không gian có hình dạng đặc biệt. Các tác phẩm đương đại và tác phẩm hoành tráng được trưng bày trong những không gian đặc biệt với chiều rộng 30m và kéo dài suốt 130m, được thể hiện bằng một không gian tự do vô cùng ấn tượng. Cách thiết kế đó chính là điểm năng động và nổi trội của Bảo tàng Guggenheim Bilbao, một công trình đồng nhất cả về tư duy, hình thái kiến trúc và nội dung trưng bày. Cấu trúc không gian đã đạt đỉnh điểm khi hòa hợp cùng hình dáng cây cầu bởi chính những nét cắt được tạo bởi các khối hợp kim trung tâm của công trình.

Bảo tàng Guggenheim được thiết kế bởi Kiến trúc sư Frank O. Gehry

Công trình là sự sắp đặt các mảng khối đặt cạnh nhau, vật liệu đá tạo nên các khối hình học trên diện rộng và là chất liệu chính của các phòng chức năng. Khối nhà trung tâm được bọc một lớp vỏ titan kết hợp với những bức tường kính khổng lồ. Hiệu ứng kết hợp chất liệu và mảng khối khiến tòa nhà như đang chuyển động quanh trục của nó với những đường cong liên tục. Ấn tượng mang lại là một công trình kiến trúc to lớn, một tòa nhà mang tính thời trang được tạo ra với một cấu trúc, bố cục lạ thường. Sự khác biệt tạo ra bởi kết hợp chất liệu mới với các mảng khối rõ nét. Vòng ngoài của công trình là những bố cục khối vuông bằng vật liệu đá. Hình thái chuyển động khối đạt cao trào ở khối kiến trúc trung tâm với những mảng cong liên tiếp bọc titan. Ý tưởng về những trang từ điển nghệ thuật dần mở được sắp xếp theo trình tự thời gian, ý nghĩa hơn khi vật liệu đá của các khối vuông đem lại chiều sâu và sự chắc chắn. Cảnh quan ấn tượng của công trình có được là nhờ sự hoàn hảo trong thi công. Phải kể đến những nghệ sĩ đã lao động miệt mài thực hiện 9 khối nhà triển lãm là 9 module cong bọc titan có hình dạng bất thường, to lớn và ngoạn mục. Kiến trúc nội thất của công trình cực thóang. Tất cả đều hướng tâm và kết thúc bởi một mái vòm titan. Ánh sáng mặt trời lan tỏa vào nội thất nhờ bức tường kính khổng lồ, được làm dịu và rõ nét hơn bởi lớp kính lọc tại tâm đỉnh mái nhà.

Bảo tàng Guggenheim, Bilbao nhìn từ trên cao (Ảnh: internet)

Vật liệu chính của lớp vỏ bao bên ngoài Bảo tàng là đá, các trụ đá cùng với titan và kính kết hợp trong một cấu trúc mạnh mẽ, được tạo hình uyển chuyển hướng tâm lên đến đỉnh mái. Ý tưởng kiến trúc của Bảo tàng Guggenheim, Bilbao ngay từ ban đầu đã được cân nhắc về mặt hình thức nhằm đề cao yếu tố con người. Yếu tố đó được biểu hiện qua đường nét thiết kế tuyệt vời mang đậm chất ngẫu hứng của người nghệ sĩ. Tinh thần thiết kế chính là sự tiếp nối với công trình Bảo tàng Solomon tại Đại lộ số 5 New York. Công trình không chỉ hoành tráng hơn Bảo tàng Guggenheim, New York mà còn phản ánh được tinh thần, bộ mặt kinh tế, đời sống văn hóa của một thành phố công nghiệp đang chuyển mình trở thành tâm điểm mới của châu Âu.

Bên dòng sông Nervion, khối nhà trung tâm bọc titan phản chiếu màu sắc của bầu trời với các góc nghiêng khác nhau tạo cho bề ngoài vẻ đẹp của sự chuyển động không ngừng. Bên trái là cây cầu La Salve.

Thực tế cho thấy công trình Bảo tàng Guggenheim, Bilbao dưới bàn tay tài ba của Kiến trúc sư Frank O.Gehry đã đạt hiệu quả vượt xa mong đợi với các chức năng: nhà triển lãm, nhà hàng, cửa hàng, văn phòng…Tòa nhà đã trở thành biểu tượng của Bilbao bởi vẻ đẹp cô đọng và độc đáo với một tư duy kiến trúc của tương lai bằng hình dáng uyển chuyển của một bông hoa thép. Tòa nhà được coi là  biểu tượng của một thành phố công nghiệp, đậm đà và mạnh mẽ bên vẻ đẹp mềm mại, quyến rũ của dòng sông Nervion. Công trình đã khẳng định vị thế quan trọng của các công trình kiến trúc công cộng trong sự phát triển toàn diện của một thành phố.

Thu Hà