Tại Tọa đàm, ông Trần Khánh Dư - Nguyên Vụ trưởng Vụ Phật giáo, Ban Tôn giáo Chính phủ; Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa Tôn giáo (Hội Di sản Văn hóa Việt Nam), cho biết: Ý tưởng về cuộc tọa đàm khoa học này được hình thành không phải chỉ hơn chục năm nay mà đã manh nha từ vài chục năm trước. Năm 1987 khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam chuẩn bị tổ chức Đại hội Giáo hội toàn quốc, lúc ấy đời sống vật chất, xã hội về mọi mặt hết sức khó khăn, việc chữa bệnh bằng thuốc tây quả là rất khó. Vì thế đã có ý kiến đề xuất Giáo hội Phật giáo Việt Nam phát động trồng thuốc Nam trong vườn chùa để chữa bệnh và phong trào xây dựng Tuệ Tĩnh đường trong Giáo hội Phật giáo được khởi động. Là người trực tiếp giúp Giáo hội Phật giáo Việt Nam thực hiện các công việc, trong đó có việc xây dựng Tuệ Tĩnh đường, nên ông đã dành thời gian tìm hiểu về Thiền sư Tuệ Tĩnh. Đến năm 2011 và những năm tiếp theo, liên tục có những bài viết, bài thơ của một số nhà văn, nhà thơ tâm huyết về lời trối trăng của Thiền sư. Có ý kiến cho rằng, dân tộc Việt Nam còn nợ một lời trăng trối của một vị Thiền sư, Đại Danh y, cụ Tổ của ngành Nam Y Dược Việt Nam, đã vì sự hòa hiếu của hai dân tộc mà phải bị đi cống nước người và gửi thân ở đó. Lại có ý kiến nhỏ trái chiều mang tính như là một gợi ý, lời khẩn cầu của Tuệ Tĩnh có thật hay không?.

Cũng theo ông Trần Khánh Dư, để chuẩn bị tốt cho buổi tọa đàm khoa học này, Trung tâm đã tổ chức hai cuộc điền dã về một số nơi để thu thập thêm thông tin.

Toàn cảnh Tọa đàm

Các đại biểu dự Tọa đàm đã phát biểu, tham luận khẳng định cốt cách của Thiền sư Tuệ Tĩnh, ảnh hưởng của ông, những giá trị y dược mà ông để lại cho hậu thế cần phải được phát huy, lan tỏa trong một không gian rộng lớn hơn nữa. Theo đó, Tuệ Tĩnh là vị Thiền sư – một thầy thuốc có ý chí kiên cường vượt qua số phận, có lý tưởng sống cao đẹp, có lòng yêu nước và tự tôn dân tộc cao độ, là tấm gương sáng cho mọi thế hệ noi theo. Triết lý chữa bệnh của Tuệ Tĩnh là dùng Nam dược trị Nam nhân là một triết lý đúng và đến ngày nay vẫn rất phù hợp. Giá trị Y học – Y dược Đông y mà ông đã kiến trúc nên và để lại cho hậu thế vô vùng giá trị. Bên cạnh đó, ông còn là một trong những diễn giả, nhà thơ song ngữ Hán – Nôm sớm nhất trong lịch sử…

Nhà giáo, nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Ấn cho rằng: Thiền sư Tuệ Tĩnh đã tổng kết được nhiều phương pháp chữa bệnh của người Việt, xây dựng nên lý thuyết của nền y học dân tộc cổ truyền Việt Nam trong tác phẩm đồ sộ “Nam dược thần hiệu”, mà hơn 600 năm qua, tác phẩm ấy vẫn là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của nền y học dân tộc Việt Nam.

Thạc sĩ, Đại đức Thích Thiện Thông, Trụ trì chùa Hồng Quang (Bà Rịa – Vũng Tàu) nhấn mạnh: Đại danh y – Thiền sư Tuệ Tĩnh đã không dừng lại ở vị trí một thầy thuốc chữa bệnh, tổ chức cơ sở chữa bệnh trong nhà chùa và làng xóm. Có tài liệu cho biết, trong hơn 30 năm hoạt động ở nông thôn, Tuệ Tĩnh đã xây dựng 24 ngôi chùa, biến các chùa này thành nơi hoằng pháp truyền bá đạo Phật vừa là nơi làm y xá chữa bệnh.

Từ việc khẳng định nhân cách, cốt cách và những giá trị y dược Thiền sư Tuệ Tĩnh để lại, tại Tọa đàm, các đại biểu cũng tập trung bàn về việc hậu thế ngày nay nên ứng xử như thế nào với lời trăng trối của người xưa; ứng xử với những di tích mà tiền nhân đã khởi dựng; đề nghị các tổ chức hữu trách quan tâm và sớm lập hồ sơ đệ trình UNESCO xét vinh danh Đại danh y Thiền sư Tuệ Tĩnh là Danh nhân Văn hóa thế giới trong một tương lai không xa; thực hiện đề án phim tài liệu về Thiền sư Tuệ Tĩnh để ghi lại dấu ấn lịch sử và lưu truyền cho các thế hệ mai sau, để tri ân tiền nhân…

                                                                                                P.V