Khai mạc Trưng bày “Bảo vật Hoàng cung - Kim sách Triều Nguyễn”

Triển lãm giới thiệu 22 quyển kim sách tiêu biểu, được lựa chọn kỹ lưỡng và 10 kim bảo liên quan, nhằm tạo cơ hội giúp công chúng tiếp cận, thưởng lãm và tìm hiểu về sưu tập hiện vật đặc biệt này cùng những vấn đề lịch sử, văn hóa thời Nguyễn, qua đó góp phần bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam.

Kim sách Triều Nguyễn (1802-1945) là một loại thư tịch cổ đặc biệt, được làm từ các kim loại quý, dùng để ghi lại việc chính sự, lễ nghi Triều đình như sự kiện các hoàng đế lên ngôi, lập thái tử, hoàng hậu hoặc ghi công, phong tước và dâng, ban tôn hiệu, tôn thụy cho hoàng thân, quốc thích... Lời sách do đích thân các hoàng đế hoặc các đại thần biên soạn. Việc chế tạo được giao cho Hữu ty thuộc Bộ Lễ thực hiện.

Kim sách làm theo khổ chữ nhật đứng, bìa trước và sau trang trí hình rồng 5 móng hoặc hình phượng, gáy đóng 4 khuyên tròn. Sự ra đời, mục đích, nội dung của kim sách hầu hết được ghi chép trong các sách do Quốc sử quán triều Nguyễn biên soạn như “Đại Nam thực lục”, “Đại Nam liệt truyện”, “Khâm Định Đại Nam hội điển sự lệ”... Bởi vậy, mỗi quyển kim sách không những chứa đựng những thông tin giá trị về lịch sử, văn hóa triều đại mà còn là một di sản vô giá. Đáng chú ý, nhiều quyển kim sách trong sưu tập có kèm theo kim bảo được đúc trong cùng thời điểm, cùng sự kiện.

Trưng bày kim sách lần được trình bày theo 6 nội dung. Đầu tiên là kim sách dâng tôn hiệu cho chúa Nguyễn Hoàng, người đầu tiên vào lập nghiệp và xây dựng chính quyền Chúa Nguyễn ở đàng Trong, tạo tiền đề thành lập Triều Nguyễn sau này. Người có công đầu tiên trong việc mở rộng lãnh thổ về phương Nam là Chúa Nguyễn Phúc Chu; Chúa Nguyễn Phúc Khoát là ông nội Vua Gia Long - người đầu tiên xưng vương. Phần thứ 2 là kim sách về việc các hoàng đế lên ngôi và hoàng đế đời sau dâng tôn thụy cho hoàng đế đời trước. Tiếp theo là các phần trưng bày: kim sách phong lập hoàng thái tử; kim sách tấn phong hoàng hậu; kim sách tấn tôn hoàng thái hậu,tấn phong cho các cung phi và giáng chức. Phần thứ 6 trưng bày kim sách “Đế hệ thi” và nối tiếp “Đế hệ thi”.

Đây là lần đầu tiên Bảo tàng Lịch sử quốc gia giới thiệu đầy đủ nội dung và có hệ thống về kim sách Triều Nguyễn. Triển lãm nhằm tạo cơ hội giúp công chúng tiếp cận, thưởng lãm và tìm hiểu về sưu tập hiện vật đặc biệt này cùng những giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật mang đậm dấu ấn của Vương triều phong kiến cuối cùng ở Việt Nam.

Cũng nhân dịp này, Bảo tàng Lịch sử quốc gia tiếp nhận sưu tập hiện vật gốm niên đại từ thế kỷ I đến thế kỷ III sau công nguyên và lon sành thời Lê do Tiến sỹ Phạm Dũng (Phó Trưởng khoa Văn hóa - Nghệ thuật, Trường Đại học Sư phạm nghệ thuật Trung ương) hiến tặng; sách “Tổng tập sắc phong Việt Nam” tập 1 do GS.TS Nguyễn Khắc Thuần - Viện trưởng Viện Nghiên cứu kỷ lục tặng.

Trưng bày sẽ diễn ra đến tháng 8-2016.

                                                                                                          P.V